"Bosse Provoost maakte het zich niet gemakkelijk. Hij liet zich niet afschrikken door de onmogelijkheid om de hermetische taal van Paul Celan – Joods en Roemeens dichter in wiens werk de Shoah alomtegenwoordig is – te ensceneren of te belichamen, maar keerde zich bewust af van de klassieke voorstelling. Tegenover Paul Celan en zijn ‘contre-parole’*, – een ultiem antwoord op de stilte van de geschiedenis en een inbeschuldigingstelling van de Duitse cultuur, waarvan de Shoah het resultaat was, de taal van het verzet en de slagkracht – stelt Bosse Provoost een al even radicale theatrale visie. Bosse
Provoost probeert geenszins de poëzie bestaande uit fragmenten, flarden, monosyllabes, stilte, verdwijning, doortrokken door de dood, te spelen, maar ensceneert vernuftig de mislukking van deze gewoonweg onmogelijke incarnatie. De onmacht van de acteur tegenover deze poëzie, een zwarte ster die zich tegen elke interpretatie verzet. Het is dus de scenografie die de door deze fragiele en onvatbare poëzie gestelde vragen draagt, de scenografie als een groot beeldenreservoir waarvan de acteur, bevrijd van het woord en zelf deel uitmakend van dit proces, niet langer het centrum is, maar een van de elementen, een deel van de context.
Techniek, materiaal, beweging, licht, klank, ruimte, acteur, vormen een geheel, een globale omgeving, een ecosysteem geladen met betekenis en subtiele verbanden, doortrokken door stilte. Een extreme, strenge stilering. Enkele hoge schachten, en voor deze crematoriumschouwen de afasie van een ontwrichte acteur… Dat volstaat voor Renverse du souffle, een evocatie van de Shoah. Er duiken nog andere beelden op, enigmatisch, symbolisch. Soms bemachtigen de acteurs een stuk tekst, proberen met deze fragmenten een doorbraak te forceren, koppig, meerdere keren, vooraleer het op te geven. Bosse Provoost wil niet zozeer de tekst illustreren, dan wel zijn mentale voorstelling, dat wat de poëzie toont voorbij de taal, ver van elk formalisme of naturalisme. Op zoek gaan naar de donkere, of zelfs onbewuste kant van Paul Celan. Op zijn manier is Bosse Provoost een surrealist. De voorstelling is tegelijk uiterst sober, veeleisend, zonder toegevingen en van een grote zuiverheid."

*‘Dit contre-parole (tegenwoord) is het poëtische woord van diegene die verplicht is om te schrijven in de taal van diegenen die zijn ouders en zijn volk hebben vermoord, en zich daarom deze taal opnieuw moet toe-eigenen in het dubbele licht van zijn heroverde poëtische integriteit en een bewust getoonde Joodse identiteit.’ John E. Jackson

Denis Sanglard in Un Fauteuil pour L’Orchestre

← Ga terug